Aslında İspanyolcada Gerundo zaman olarak adlandırılmaz
ancak şimdiki zaman ifade etmek için o an ne yapıldığını belirtir. İspanyolca
şimdiki zaman cümlesi kurmak için
Estar + Gerundo (Ulaç) şeklinde yapılır.
Estar yardımcı fiili İspanyolca’da geçici durumları belirmek
için kullanılır. Estar fiilinin başka kullanım alanları da vardır ancak (mesela
medeni durum anlatılırken ve “ya”(artık), “hoy”(bugün) gibi zaman zarflarının
bulunduğu durumlarda estar kullanılır) biz bu yazıda şimdiki zaman cümlelerinin
kuruluşundan bahsedeceğiz.
Estar Yardımcı Fiili
Yo(ben) - estoy
Tu(sen)- estas
El/Ella(o)- esta
Nosotros/nosotras(biz) estamos
Vosotros/vosotras(siz)- estais
Ellos/Ellas(onlar)- estan
İspanyolcada şimdiki zaman cümlesi kurulurken estar fiili
esta’ın geniş zaman (presente)şahsına göre çekimlenir. Presente yani geniş
zamanın estar çekimleri yukarıda yazılıdır.
Estar’ın şahıs şeklini geniş zamana (presente)ye göre
koyduktan sonra fiilin kök kısmındaki (detaylı bilgi için bakınız İspanyolca
fiiller ve geniş zaman) –ar,-ir,-er eklerini çıkartıp, eğer –ar ekini
çıkartıyorsak –ando ekliyoruz eğer –ir ve –er ‘i çıkartıyorsak –iendo ekleyerek
cümleyi tamamlıyoruz.
Estoy
Estas
Esta +
(ando/-iendo)
Estamos
Estais
Estan
Şimdiki zaman düzenli fiillerle örnek cümle vermek gerekirse
Dar = vermek
Estoydando una claseahora (Şimdi bir ders veriyorum)
Trabajar (çalışmak) sonraki –ar ekini atıp –ando ekleyip
cümleyi kuralım
Yo estoytrabajando (ben çalışıyorum)
Nosotrosestamostrabajando(biz çalışıyoruz)
Bu cümlelerde baştaki şahıs ekini koymasakta cümle
tamamlanır aynı Türkçede ki gibi
Estoytrabajando (çalışıyorum)
Tramar(çizmek)
El loroestatramandoalgo (papağan birşeyler çiziyor)
Şimdiki zamanda düzenli fiiller bu şekilde çekimlenerek
cümle kurulur. Tabi ki de herkesin korkulu rüyası düzensizlerde mevcut J
-ar ile biten fiillerde düzensiz fiil yoktur.
Şimdiki zamanda düzensiz fiiller şu şekildedir.
Düzensiz fiillerde e harfinden i harfine dönüşenler, pedir –
pidiendo(talep) halini alır yani pedir’in ortasındaki e harfi e ye dönüşür.
Decir(söylemek)de aynı şekilde diciendo olur. Başka örnekler
Servir-sirviendo(hizmet)
O harfinden u harfine döneşenlerde aynı şekildedir. Morir,
muriendo(ölmek) olurken (ortadaki o harfi u ya dönüştü) dormir(uyumak)-
durmiendo olur. Ayrıca en önemli fiillerden İngilizce “can” olarak bildiğimiz
e-bilmek fiili “puedo” da bu şekilde şimdiki zamanda çekimlenirken
“pudiendo”’ya dönüşür
Ayrıca diğer düzensizler
İr – yendo (girmek)
Leer –leyendo (okumak) olur.
Oir-oyendo (duymak)
Traer-trayendo(getirmek)
Prefir-prefiriendo(tercih)
Divetir-divitiendo(eğlenmek)
Tüm düzensiz fiillerin şimdiki zamanda çekimleri bunlardır o
yüzden şimdiki zamanda düzensiz fiillerden çekinmeyin.
İspanyolcada şimdiki zaman yani gerundio gerçektende o an da
ne yapıldığını anlatmaktadır. Yani Türkçe ile bunu karıştırmamalıyız. Dilimizde
geniş zaman ve şimdiki zaman ikiside kullanıldığında benzer anlarız. Ancak
İspanyolca da şimdiki zaman ile geniz zaman arasında Türkçede olmayan keskin
bir çizgi bulunmaktadır.
0 Yorumlar